Nghệ thuật đàn bầu

Xin mời các bạn hãy cùng Trung tâm Nghệ thuật Adam tìm hiểu cấu tạo của cây đàn bầu một dây độc đáo của Việt Nam ta nhé!

Nghệ thuật đàn bầu

Đàn bầu gồm các bộ phận căn bản sau đây:

Ðàn Bầu hình hộp dài, đầu đàn hơi cao và thuôn hẹp hơn cuối đàn. Mặt đàn bầu bằng gỗ hơi phồng lên. Chung quanh thành đàn làm bằng gỗ cứng. Ðáy kín nhưng có khoét lỗ vuông ở cuối đàn, dùng để mắc dây và phát ra âm.

Phía đầu đàn có một cọc tre cắm từ mặt đàn xuống đáy gọi là vòi đàn. Ðầu vòi của đàn nhỏ dần và uốn cong tròn hướng về phía trái ngoài đầu đàn. Có người vót sừng trâu làm vòi đàn. Trước khi cắm vòi đàn vào với mặt đàn, người ta cho nó xuyên ngang qua bầu cộng hưởng.

Là vỏ cứng của quả bầu. Có nơi thay bằng gáo dừa và đến ngày nay bầu cộng hưởng được làm bằng gỗ. Một sợi dây có độ đàn hồi rất tốt căng từ đầu của hộp đàn kéo dài tới cần đàn chỗ cắm qua vỏ bầu cộng hưởng. Từ nơi mắc dây đến vòi đàn tạo góc 30 độ. Và như thế là đầu dây mắc chéo xuống chứ không song song với thân đàn như một số nhạc cụ. Đặc biệt đàn bầu chỉ có duy nhất một dây và không có các phím. Ðàn Bầu điện còn có gắn thêm một bộ phận cảm âm điện tử, nối liền với bộ phận khuyếch đại của máy tăng âm và loa của đàn.

Cấu tạo của đàn bầu

Dây kim khí mắc từ trục lên dây. Chui qua một lỗ nhỏ ở cuối mặt đàn bầu. Kéo chếch lên buộc vào vòi của đàn bầu, chỗ miệng loe của bầu cộng hưởng.

Một trục gỗ xuyên ngang hai bên thành đàn gắn một bộ phận lên dây bằng kim loại để mắc dây và lên dây. Bộ phận lên dây được cải tiến để dây không còn bị chùng xuống.

Là một cái que nhỏ, ngắn và nhỏ hơn chiếc đũa. Đầu vót nhọn hoặc hơi tròn tùy thuộc vào yêu cầu biểu diễn. Que đàn trước đây làm bằng tre, nay làm bằng cây Giang. Nếu que gảy cứng quá hay bị vấp, còn mềm quá thì lại dễ gãy.

Que gảy ngắn: tiếng mềm mại, trữ tình khi tremolo ở một bậc cao. Hay trên cùng của một phím thì tiếng đàn nét rõ hơn rất nhiều. Que gảy dài: tiếng thô nhưng khỏe và chắc, đầy đặn. Ngày xưa người ta hay dùng que dài khoảng 10cm. Đến ngày nay với nhiều những kỹ thuật diễn tấu nhanh nên người ta hay dùng que ngắn chừng khoảng 4-4.5cm.

Điểm khác nhau giữa đàn bầu mới và đàn bầu được cải tiến

Bầu cộng hưởng của Ðàn Bầu được thay đổi bằng gỗ chứ không phải bằng ống bương và vỏ bầu khô như trước. Một bộ phận cảm âm điện tử được đặt bên trong cây đàn, gần chỗ mắc bộ phận lên dây,. Từ những bộ phận cảm âm này sau đó được nối liền vào bộ phận khuếch đại âm thanh điện tử để phát ra tiếng Ðàn Bầu.

Ngoài đàn bầu tre, người ta còn được thấy đàn bầu làm bằng gỗ, được chạm khắc tinh tế và điêu luyện.

Đàn bầu được thể hiện một cách thành công với những làn điệu dân ca khác nhau của từng vùng miền của dân tộc. Nó còn có thể diễn tấu rất hay những giai điệu của các nước khác nhau, từ nhạc dân gian cho đến nhạc nhẹ.

Chính vì sự độc đáo có một không hai của cây đàn bầu mà mỗi khi nhắc đến đất nước Việt Nam, nhiều người nước ngoài luôn luôn coi cây Đàn Bầu là biểu tượng của Việt Nam “Đất nước Đàn Bầu” hay “Quê hương Đàn Bầu”. Hay một nhà thơ người Pháp MeRay đã thốt lên rằng: “Cây Đàn Bầu thật giống với con người ở Việt Nam. Nghèo về của cải mà giàu lòng nhân ái, giản dị mà thanh tao và đơn sơ mà phong phú”.

Like ÉnBạc để tiếp cận nhiều sản phẩm tuyệt đẹp mỗi ngày